Kiến trúc quảng trường là công trình đô thị không thể thiếu trong cuộc sống hiện nay, vừa mang giá trị lịch sử, văn hóa vừa thúc đẩy sự liên kết giữa con người với nhau và giữa con người với xã hội hiện đại. Để tìm hiểu rõ hơn, SGL – Saigon Landscape sẽ cung cấp những tiêu chuẩn cần nắm rõ trong thiết kế quảng trường tại bài viết này!
Quảng trường là gì ?
Quảng trường là một không gian rộng rãi dùng để phục vụ các hoạt động chung của cộng đồng. Đây là một trong những hạng mục thiết kế công trình đô thị quan trọng, kết hợp các yếu tố xung quanh một cách phù hợp như hệ thống giao thông, phố đi bộ, công trình công cộng (đài phun nước, tượng đài…).
Hệ thống giao thông xung quanh quảng trường được quy hoạch với mật độ lưu thông chậm hoặc làm phố đi bộ để đảm bảo an toàn và không gian cho người tham gia.
Quảng trường là nơi diễn ra những sinh hoạt mang tính cộng đồng như lễ hội, mít tinh, diễu hành, hội chợ, các hoạt động chính trị, văn hóa và xã hội. Ngoài ra, nhờ không gian rộng lớn, thoáng đãng, quảng trường thu hút nhiều người, ở mọi lứa tuổi, giới tính tụ họp vui chơi, dạo mát, thư giãn.
Trong thiết kế đô thị, quảng trường gồm 3 mặt không gian:
- Bình diện ngang: mặt đường hoặc mặt nền
- Bình diện đứng: công trình trên quảng trường, cây xanh…
- Bình diện đỉnh: phần mái của công trình hoặc đỉnh cao nhất của vật giới hạn không gian.
Quảng trường được giới hạn bởi mặt ngang (nền) và mặt đứng (chiều cao) được xác định bởi các công trình và vật thể ở trên nó. Có 7 cách để giới hạn không gian của quảng trường:
- Vây bọc: dùng cây xanh, hàng rào hoặc tường…để bao bọc xung quanh khu vực quảng trường tạo ra một không gian được giới hạn bên trong.
- Che đậy: có thể thiết kế giàn hoa lá hoặc sử dụng vải bạt, tấm che để phủ lên phía trên.
- Nâng nền: bằng cách này có thể tạo ra một không gian cao hơn phần không gian xung quanh phần nền được nâng.
- Nền cong lõm: ngược lại với nâng nền, phần nền cong lõm tạo ra không gian bên trong thấp hơn nền không gian xung quanh, đó còn gọi là không gian tùy thuộc.
- Nền chìm: là mặt nền chìm tự giới hạn một không gian.
- Nền nghiêng: bề mặt nghiêng 1 bên tạo ra một không gian nhất định
- Nền biến đổi: bậc dốc của nền đất làm thay đổi không gian.
Mời xem thêm: Thiết Kế Và Thi Công Cảnh Quan Quảng Trường
Phân loại hệ thống quảng trường của Việt Nam và trên thế giới
Ngoài những quảng trường lớn mang tính lịch sử, một số quảng trường ở Việt Nam vẫn chưa thực sự lột tả được vai trò rõ rệt như các nước trên Thế Giới. Quảng trường vừa và nhỏ mang tính chất là điểm trung chuyển giao thông, nơi diễn ra các sự kiện văn hóa, nghệ thuật định kỳ và là nơi vui chơi, tản bộ của người dân.
Trên Thế Giới, quảng trường là nơi giao lưu văn hóa vô cùng mạnh mẽ, một trong những điểm đến giúp truyền bá văn hóa và thu hút kinh tế của quốc gia thông qua nguồn khách du lịch. Tần suất hoạt động, vui chơi của người dân diễn ra sôi nổi mỗi ngày.
Có 6 loại quảng trường phổ biến, phân loại dựa vào mục đích quảng trường:
- Quảng trường thị chính: Thường những quảng trường này đều mang giá trị lịch sử đặc biệt, được sử dụng vào mục đích chính trị như hội họp, mít tinh, diễu hành, duyệt binh, mục đích văn hóa như tổ chức các lễ hội, nơi giao lưu văn hóa của các quốc gia.
- Quảng trường kỷ niệm: Quảng trường thường có tượng đài của một nhân vật lịch sử hoặc mô phỏng sự kiện liên quan nhằm tri ân, kỷ niệm, thể hiện lòng biết ơn…
- Quảng trường giao thông: là nút giao thông quan trọng, có tác dụng trung chuyển, phân luồng đảm bảo sự thông suốt trong lưu thông.
- Quảng trường thương nghiệp: quảng trường kết hợp với các công trình phục vụ cho giao dịch, buôn bán và được xây dựng cùng với hệ thống phố đi bộ, phố ăn uống, trung tâm mua sắm, quán cafe,…
- Quảng trường tôn giáo: phổ biến trên Thế giới hơn so với Việt Nam. Không gian quảng trường đặt trước công trình tôn giáo như nhà thờ, chùa chiền…
- Quảng trường nghỉ ngơi, biểu diễn văn hóa: Không gian rộng, thoáng mát với cây xanh, hàng ghế đá, sân chơi, đài phun nước…nhằm phục vụ cho việc nghỉ ngơi, tản bổ của người dân.
Mục tiêu xây dựng quảng trường
Hầu như ở các đô thị lớn đều xây dựng kiến trúc quảng trường, vừa mang nét đặc trưng của địa danh đó vừa ẩn chứa nhiều ý nghĩa về tinh thần.
Quảng trường là nơi lưu giữ những sự kiện lịch sử: là biểu tượng của một thành phố, nơi lưu lại những giá trị lịch sử như chiến tích hào hùng qua các cuộc đấu tranh giành độc lập của dân tộc. Quảng trường còn là điểm bắt đầu của nhiều con đường. Mỗi tuyến đường lại mang một câu chuyện vẻ vang về một thời kỳ lịch sử trọng đại. Có thể nói, quảng trường và những kiến trúc, hạ tầng được xây dựng xung quanh nó như một cuốn sách sống động của thành phố.
Nơi hun đúc tinh thần yêu nước: bất cứ ai khi nhắc đến quảng trường nơi mình sinh sống đều gợi nhớ về những chiến công lừng lẫy của dân tộc. Điều này gợi lên niềm tự hào của người dân về chính quê nhà của họ. Quảng trường về nghĩa đen là xây dựng một kiến trúc và quy hoạch đô thị, trong khi nghĩa bóng cúng quan trọng không kém, là xây dựng tinh thần yêu nước, sự đoàn kết của nhân dân.
Ngoài không gian rộng lớn, những vật thể đặt trên quảng trường bao gồm cột cờ, tượng đài nhân vật lịch sử, là yếu tố giúp hun đúc tinh thần dân tộc, sự biết ơn và tự hào của thế hệ sau đối với cha anh ngày trước.
Địa điểm giao lưu, kết nối cộng đồng: là nơi tụ họp của người dân thành phố và là điểm đến thu hút khách du lịch trong và ngoài nước. Quảng trường có chức năng tạo ra tính chất thành thị, gắn kết người dân và giao lưu về văn hóa, chính trị, nghệ thuật…
Không gian quảng trường được thiết kế mở và thoáng với hàng cây xanh, vườn hoa…với bố cục hợp lý, mang tính liên kết với nhau. Những tiêu chuẩn trong thiết kế quảng trường
Những nguyên tắc thiết kế quảng trường cần đáp ứng nhằm xây dựng không gian quảng trường thành công và đạt chuẩn.
Mời xem thêm: Tổng hợp các loại cây bóng mát đẹp phù hợp mọi không gian
Khả năng tiếp cận: Quy hoạch hạ tầng và hệ thống giao thông đóng vai trò quan trọng. Quảng trường cần được đặt tại vị trí dễ tiếp cận, là nơi giao thoa của các nút giao thông công cộng. Các con đường bắt nguồn từ quảng trường dễ dàng thông với nhau để người dân thuận tiện cho đi lại qua các khu vực khác lân cận và giao thương, sinh hoạt.
Quy hoạch giao thông hợp lý và khoa học giúp quảng trường phát huy được công năng của nó là không gian cộng đồng và trung chuyển giao thông.
Sự tương quan giữa quảng trường, các yếu tố xung quanh và con người: Thiết kế không gian quảng trường cần đáp ứng sự hài hòa giữa các yếu tố như phạm vi, diện tích quảng trường, giới hạn không gian, chiều cao của các kiến trúc xung quanh…để tạo ra sự hòa hợp giữa quảng trường và con người tham gia vào không gian này.
Những công trình, kiến trúc và bố cục sắp đặt hợp lý, khoảng cách giữa những công trình hoặc cây xanh, bồn hoa có một tỷ lệ nhất định để con người không cảm thấy loãng hoặc quá chật chội.
Sự hấp dẫn và khả năng tạo giá trị thành thị của quảng trường: Thông qua thiết kế cảnh quan và quy hoạch đô thị, sắp đặt các kiến trúc xung quanh nhằm lột tả mục đích chính yếu của quảng trường về giá trị lịch sử, văn hóa, tính cộng đồng.
Cây xanh, tượng đài, ghế đá, đài phun nước, hệ thống nhạc nước…kết hợp hài hòa thu hút nhiều người đến thưởng ngoạn, vui chơi, thư giãn. Quần thể công trình giải trí, thương mại như quán cafe, nhà hát, công viên, khu triển lãm, sân chơi…giúp thúc đẩy những hoạt động mang tính cộng đồng (diễu hành, trình diễn nghệ thuật…). Chính những điều này tạo nên giá trị đô thị của quảng trường.
Các quảng trường ở Việt Nam
Quảng trường Ba Đình – Hà Nội
Không người dân Việt Nam nào chưa từng nghe nói đến Quảng trường Ba Đình. Thậm chí, quảng trường còn được biết đến bởi rất nhiều du khách nước ngoài bởi đây là nơi lãnh tụ Hồ Chí Minh đọc bản tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam, là nơi mà sau đó Bác sống và làm việc. Đây được xem là nơi mang ý nghĩa quan trọng về mặt lịch sử, chính trị của dân tộc.
Quảng trường rộng lớn, xung quanh là quần thể các di tích như Lăng Bác, bảo tàng Hồ Chí Minh, đài tưởng niệm liệt sĩ, ao cá Bác Hồ…
Nếu có dịp ghé quảng trường Ba Đình, đừng bỏ lỡ buổi lễ thượng cờ và hạ cờ cùng đoàn quân diễu hành đều tăm tắp, bạn sẽ thấy dòng chảy dân tộc hiện hữu trong trái tim mình rõ rệt hơn bao giờ hết.
Quảng trường Hồ Chí Minh (Quảng trường Thủ Thiêm)
Tọa lạc ở khu đô thị mới Thủ Thiêm, có sức chứa 500.000 người, rộng 20,72ha. Những công trình thuộc quảng trường gồm các không gian mô phỏng về cột cờ Tổ quốc và Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại như:
- Nhà sàn
- Ao cá Bác Hồ
- Nhà trưng bày về Chủ tịch Hồ Chí Minh
Ngoài là nơi tập trung, giải trí, thư giãn của người dân thành phố, quảng trường cũng là nơi giúp những người con miền Nam được gần hơn với Bác, với những giá trị lịch sử chung của dân tộc.
Có thể bạn cần: Top những quán cafe sân vườn đẹp ở Sài Gòn
Quảng trường Ngọ Môn
Nhắc đến Cố đô Huế phải nhắc đến quảng trường Ngọ Môn, một kiến trúc gắn liền với giá trị về văn hóa, lịch sử và con người. Quảng trường Ngọ Môn cùng với quần thể di tích xung quanh (tháp chùa Thiên Mụ, cầu Trường Tiền, Kỳ Đài) trở thành nét tiêu biểu địa phương và là một trong những di sản văn hóa Thế giới. Đây còn là nơi để mọi người từ trẻ nhỏ đến người lớn tụ họp vui chơi, tập thể dục, thả diều…
Quảng trường Lâm Viên – Đà Lạt
Là điểm đến của cả người dân thành phố sương mù và khách du lịch, nơi tổ chức những lễ hội văn hóa đặc trưng của Đà Lạt như lễ hội hoa, lễ hội nông sản vùng cao… Điểm nhấn rất riêng của quảng trường chính là nụ hoa atiso cao 15 mét, xoắn lên trên và được bao bọc bởi tấm kính màu xanh và vàng nổi bật.
Mặt trước quảng trường hướng ra Hồ Xuân Hương, xung quanh là cây cối xanh mát tạo nên hơi thở chỉ có ở Đà Lạt. Ngoài ra quảng trường còn tích hợp nhiều công trình như nhà hát, quán cafe, khu vui chơi… là nơi mà người dân và du khách thư giãn, chơi những trò chơi tích cực, ngắm nhìn đường phố…
Có thể bạn chưa biết, SGL là một trong những số ít đơn thiết kế quảng trường với nhiều năm kinh nghiệm, đã thi công nhiều công trình lớn nhỏ khác nhau. Bên cạnh đó còn các dịch vụ khác như thiết kế & thi công sân vườn, thiết kế & thi công hòn non bộ, thiết kế & thi công hồ cá koi,…
Ban biên tập: SGL – Saigon Landscape
